ਦਿੱਲੀ ਚੋਣ 2025 ਦੌਰਾਨ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦਾ ਗੁਬਾਰਾ ਕੀਤਾ ਠੁੱਸ : ਸ਼ਰਾਬ ਘਪਲੇ ਨੇ ਵਿਗਾੜਿਆ ਟੀਮ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦਾ ਅਕਸ ; ਟੁੱਟੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਪੈ ਗਈਆਂ ਮੁਫਤ ਦੀਆਂ ਰਿਉੜੀਆਂ ਉੱਪਰ ਭਾਰੂ।

ਜੀ ਹਾਂ, ਦਿੱਲੀ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਚੋਣ ਵਿਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਲੱਗੇ ਵੱਡੇ ਝਟਕੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਝਾਤ ਮਾਰਨ ਨਾਲ ਇਹੋ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਠੋਕ ਵਜਾ ਕੇ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ, ‘ਮੈਂ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਜਨਤਾ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿਚ ਜਾਵਾਂਗਾ। ਜਨਤਾ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸੇ ਕਿ ਮੈਂ ਬੇਈਮਾਨ ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੂੰ ਇਮਾਨਦਾਰ ਸਮਝਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿਓ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਬੇਈਮਾਨ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਵੋਟ ਨਾ ਦਿਓ।

ਸ਼ਰਾਬ ਘੁਟਾਲੇ ਦੇ ਦੋਸ਼ ‘ਚ ਤਿਹਾੜ ‘ਚ ਬੰਦ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ 13 ਸਤੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਜ਼ਮਾਨਤ ‘ਤੇ ਬਾਹਰ ਆਏ ਸਨ। 15 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ‘ਲੋਕ ਅਦਾਲਤ’ ‘ਤੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਤਾਂ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦਾ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਪੂਰੇ ਜੋਬਨ ਉੱਪਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਸੀ।

ਇਹੋ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਕਦੀ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਸੀ। ਇਸ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਦਿੱਲੀ ਮਾਡਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹੋ ਵਾਅਦੇ ਕਰਕੇ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ, ਪਰ ਅੰਨਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰੀ ਦਿੱਖ ਸ਼ਰਾਬ ਘਪਲੇ ਕਾਰਨ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋ ਗਈ।

10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਮਤ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਚਲਾ ਰਹੀ ‘ਆਪ’ ਇਸ ਵਾਰ ਸਿਰਫ਼ 22 ਸੀਟਾਂ ਹੀ ਜਿੱਤ ਸਕੀ। 48 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਭਾਜਪਾ 26 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਏਗੀ।

‘ਆਪ’ ਦੀ ਹਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ‘ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ‘ਆਪ’ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਸੜਕਾਂ, ਸੱਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਰੁਝਾਨ , ਸ਼ਰਾਬ ਘੁਟਾਲੇ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਜੇਲ੍ਹ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।

ਪਾਰਟੀ ਆਗੂਆਂ ਵਲੋਂ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹਿੰਗਾ ਵੀ ਪਿਆ। ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਵੋਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ 55 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਮਾਵਾਂ-ਭੈਣਾਂ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਦੇਣ ਤਾਂ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ 60 ਸੀਟਾਂ ਵੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ‘ਆਪ’ ਹਾਰੀ ਹੈ। 

ਜਦਕਿ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 17 ਨਵੰਬਰ, 2021 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਆਬਕਾਰੀ ਨੀਤੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲੱਗੇ ਅਤੇ ‘ਆਪ’ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਈਡੀ-ਸੀਬੀਆਈ ਦੇ ਰਾਡਾਰ ‘ਚ ਆ ਗਈ। ਈਡੀ ਅਤੇ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਅਗਸਤ 2022 ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਸਨ।

ਮਈ 2022 ਵਿੱਚ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਸਤੇਂਦਰ ਜੈਨ ਨੂੰ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ, ਮਨੀਸ਼ ਸਿਸੋਦੀਆ ਅਤੇ ਸੰਜੇ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਘਪਲੇ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਨੀਸ਼ ਸਿਸੋਦੀਆ ਕਰੀਬ 17 ਮਹੀਨੇ ਅਤੇ ਕੇਜਰੀਵਾਲ 6 ਮਹੀਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਹੇ।

ਜਦੋਂ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਜੇਲ ਗਏ ਤਾਂ ਆਤਿਸ਼ੀ ਨੂੰ ਸੀਐਮ ਬਣਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੁਨੀਤਾ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਚਾਲਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆਈਆਂ। ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਆਪ ਤੋਂ ਭਰੋਸਾ ਟੁੱਟਦਾ ਗਿਆ।

ਦੂਜਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਟੁੱਟ-ਭੱਜ ਅਤੇ ਬਗਾਵਤ 

‘ਆਪ’ ਦੇ ਕਈ ਵਿਧਾਇਕ ਆਤਿਸ਼ੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਸੂਤਰ ਮੁਤਾਬਕ 30 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਇਸ ਬੈਠਕ ‘ਚ ਨਾ ਤਾਂ ਨਵੇਂ ਸੀਐੱਮ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੋਈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਸਿਰਫ ਫੈਸਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਵੱਡੇ ਦਲਿਤ ਆਗੂ ਸੰਦੀਪ ਵਾਲਮੀਕੀ ਅਤੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਗੌਤਮ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਸੀਨੀਅਰ ਨੇਤਾ ਕੈਲਾਸ਼ ਗਹਿਲੋਤ ਭਾਜਪਾ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਸੰਗਠਨ ਟੁੱਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਵਰਕਰ ਪਾਰਟੀ ਛੱਡ ਕੇ ਭਾਜਪਾ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਵੋਟਾਂ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਕਈ ਬੂਥਾਂ ‘ਤੇ ‘ਆਪ’ ਵਰਕਰ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਏ।

ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੇਂਦਰ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਕਸ 

2015 ਵਿੱਚ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਲੰਡਨ ਵਾਂਗ ਅਤੇ ਯਮੁਨਾ ਨੂੰ ਟੇਮਜ਼ ਵਾਂਗ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। 27 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯਮੁਨਾ ਦੀ ਸਫਾਈ ਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗੀ। ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਅਤੇ ਜੇਲ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਸਫਾਈ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਚੰਗੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਜੇਕਰ ਮੈਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਹ ਵਾਅਦੇ ਪੂਰੇ ਕਰਾਂਗਾ।

ਪਰ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਦੇਖਣ ਵਿਚ ਆਇਆ ਕਿ ਲੋਕ ਖਰਾਬ ਸੜਕਾਂ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ 2020 ਵਿੱਚ ਦੰਗਿਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਓਖਲਾ ਸੀਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਸਫ਼ਾਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਮੁੱਦੇ ਰਹੇ ਸਨ।  ‘ਆਪ’ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਐਲਜੀ ਨਜੀਬ ਜੰਗ ਨਾਲ ਅਤੇ ਫਿਰ ਵੀਕੇ ਸਕਸੈਨਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਾ ਹੋਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਤਕਰਾਰ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ।

 ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਬਣਾਇਆ

ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਆਬਕਾਰੀ ਨੀਤੀ ਕਾਰਨ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨਿੱਜੀ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਪਾਲਿਸੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸ਼ਰਾਬ ਸਟੋਰਾਂ ਨੂੰ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਛੋਟ ਦੇਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਸਰਕਾਰ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਰੇਟ ਤੈਅ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਠੇਕੇ ਵਧ ਗਏ। ਇਕ ਬੋਤਲ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਮੁਫਤ ਮਿਲਦੀ ਸੀ।

ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਸਮੇਤ ‘ਆਪ’ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਨੀਤੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਆਰਐਸਐਸ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਵੋਟਰਾਂ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਮੱਧ ਵਰਗ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਬਣਾਇਆ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸ਼ਰਾਬ ਹੈ। ਮਰਦ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਘਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੇ ਦਾਰੂਵਾਲਾ ਅਵਤਾਰ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ।

ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਗੁਰੂ ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਅੰਨਾ ਹਜ਼ਾਰੇ ਨੇ ਵੀ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ (ਕੇਜਰੀਵਾਲ) ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਅਕਸ ਖਰਾਬ ਹੋਇਆ। ਲੋਕ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਚਰਿੱਤਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸ਼ਰਾਬ ਵਿੱਚ ਉਲਝਦੇ ਹਨ।

ਆਪ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਹੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪਛਾਨਣ ਤੋਂ ਖੁੰਝੀ।

 ‘ਆਪ’ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਛਾਣ ਸਕੀ। ਉਸਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਧਿਆਨ ਮੁਫਤ ਬੱਸ ਅਤੇ 2100 ਰੁਪਏ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਵਾਰ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਠੇਕੇ ਅਤੇ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸੀ। ਇਕ ਬੂਥ ਦੇ ਬਾਹਰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਆਈ ਔਰਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ  ਸੀ , ‘ਮੈਂ ਝੁੱਗੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹਾਂ। ਉਥੇ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਲਈ ਡੇਢ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮੁਫਤ ਬੱਸ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਜਦੋਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਹੀ ਨਹੀਂ।

‘ਮੁਫ਼ਤ ਦੀਆਂ ਰਿਉੜੀਆਂ ‘ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਰੋਸਾ

ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ 22 ਨਵੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ‘ਰੇਵੜੀ ਪੇ ਚਰਚਾ’ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਬੀਜੇਪੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਨੂੰ ਫਰੀਬੀਜ਼ ਕਹਿ ਕੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ‘ਤੇ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਤਹਿਤ ਸਿੱਖਿਅਤ ਵਰਕਰਾਂ ਨੇ ਗਲੀ-ਗਲੀ ‘ਚ ਜਾ ਕੇ ਦਿੱਲੀ ਭਰ ਦੇ ਵੋਟਰਾਂ ਨਾਲ ਕਰੀਬ 65 ਹਜ਼ਾਰ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ 6 ਮੁਫਤ ‘ਰੇਵੜੀਆਂ’ ਯਾਨੀ ਮੁਫਤ ਬਿਜਲੀ, ਮੁਫਤ ਪਾਣੀ, ਮੁਫਤ ਇਲਾਜ, ਮੁਫਤ ਸਿੱਖਿਆ, ਮੁਫਤ ਬੱਸ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਮੁਫਤ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਸਕੀਮ ਦੇ ਪੈਂਫਲੇਟ ਵੰਡੇ ਗਏ।

ਪਰ ਗਰਾਊਂਡ ਜ਼ੀਰੋ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਸਾਨੂੰ ਕੰਮ ਦੇਵੇ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਖਰਚਾ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਚੁੱਕਾਂਗੇ। ਗਰੀਬਾਂ ਲਈ ਮੁਫਤ ਸਕੀਮਾਂ ਹਨ। ਮਰਦਾ ਮੱਧ ਵਰਗ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਮੱਧ ਵਰਗ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ‘ਆਪ’ ਨੇ 2100 ਰੁਪਏ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ 2500 ਰੁਪਏ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ। ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ 23 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਮੁਫਤ ਸਕੀਮਾਂ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ‘ਤੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ 29 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਰੈਲੀ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਲਿਆਂ ‘ਚੋਂ ਨਹੀਂ ਹਾਂ।

ਜਾਟ-ਗੁਰਜਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਪ੍ਰਤੀ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ

ਦਿੱਲੀ ਦੇ 364 ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 225 ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਟਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਗੁਰਜਰਾਂ ਦੀ ਹੈ, ਜੋ 70 ਪਿੰਡਾਂ ‘ਤੇ ਹਾਵੀ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਲਗਭਗ 50 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਜਾਟ ਅਤੇ ਗੁਰਜਰ ਵੋਟਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ।  ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਜਾਟ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ 10 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾ ਸੀਟਾਂ ਉੱਪਰ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਪ੍ਰਤੀ ਗੁੱਸਾ ਦੇਖਿਆ। ਜਾਟ ਅਤੇ ਗੁਰਜਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਜਾਟ ਨੇਤਾ ਕੈਲਾਸ਼ ਗਹਿਲੋਤ ਦੇ ‘ਆਪ’ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਦੀ ਨੌਬਤ ਆਉਣ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਸਮਝਿਆ।

ਜਾਟਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਗੱਲ ਧੁੰਮ ਗਈ ਕਿ ‘ਕੈਲਾਸ਼ ਗਹਿਲੋਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਈ ਘੁਟਾਲੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। 10 ਸਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਸਿਰਫ LG ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਰਹੇ। ਜੇਕਰ ‘ਆਪ’ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਤੇ LG ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਾਈ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਵਪਾਰੀ ਵਰਗ ਵਿਚ ਵੀ ਇਹ ਚਰਚਾ ਸੀ ਕਿ , ‘ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਬਿੱਲ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਪਾਰਕ ਬਿਜਲੀ ਦਰਾਂ 8 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 22 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਘਰੇਲੂ ਬਿਜਲੀ ਵੀ 6 ਤੋਂ 8 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਹੋ ਗਈ। ਬਿਜਲੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲੁੱਟ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੱਧ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕ ਚਿੰਤਤ ਹਨ।

ਚੋਟੀ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਸਬੰਧੀ ਵੋਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁੱਸਾ

 ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਸੀਟ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ 3 ਵਾਰ ਜਿੱਤਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 40% ਹਿੱਸਾ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ। ਇਹ ਗੱਲ ‘ਆਪ’ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਗਈ। ਗਰਾਉਂਡ ਜ਼ੀਰੋ ਉੱਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ‘ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਸਫ਼ਾਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੂੜਾ ਸੜਕ ’ਤੇ ਪਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਪਾਣੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਪਰ ਕੋਈ ਸੁਣਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦਾ ਕੰਮ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਐਲਾਨ ਹੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਮਨੀਸ਼ ਸਿਸੋਦੀਆ 2013 ਤੋਂ ਪਟਪੜਗੰਜ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੇ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਰੋਸ ਸੀ। ਪਟਪੜਗੰਜ ‘ਚ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਸਿਸੋਦੀਆ 25 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੇਰਾ ਦੋਸਤ ਹੈ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਲੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਵਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਇੱਥੇ ਡਰੇਨਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਦਤਰ ਹੈ। ਸਫ਼ਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ।

ਸੱਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ 24 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦਾ ਉਲਟਾ ਅਸਰ|

ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਲਗਾਤਾਰ 10 ਸਾਲ ‘ਆਪ’ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਰਹੀ। ਸੱਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 24 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਟਿਆਲਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਦੋ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹੇ ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਅਤੇ ਕਿਰਾੜੀ ਸੀਟ ਤੋਂ ਦੋ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹੇ ਰਿਤੂਰਾਜ ਝਾਅ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਹੋ ਗਈ। ਟਿਕਟਾਂ ਨਾ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ 8 ਵਿਧਾਇਕ ਭਾਜਪਾ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਟੀ ਸੀਐਮ ਮਨੀਸ਼ ਸਿਸੋਦੀਆ ਦੀ ਸੀਟ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਹ ਜੰਗਪੁਰਾ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੇ ਅਤੇ ਹਾਰ ਗਏ। ਇਸ ਵਾਰ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੂੰ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ੱਕ ਸੀ। ਪਾਰਟੀ ਆਗੂਆਂ ‘ਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲੱਗੇ ਸਨ। ਉਥੇ ਹੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ‘ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਸੱਤਾ-ਵਿਰੋਧੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੋਇਆ।

ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਕੀਤਾ ਕੈਸ਼

ਸੀਐਮ ਹੁੰਦਿਆਂ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਕਿ ਇਸ ‘ਤੇ 45 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਘਰ ਲਗਜ਼ਰੀ ਹੋਟਲ ਵਾਂਗ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵੋਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 14 ਮਿੰਟ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾ ਹਰ ਕੋਨਾ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਭਾਜਪਾ ਮੁਤਾਬਕ ਘਰ ‘ਚ 4 ਤੋਂ 5.6 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਬਾਡੀ ਸੈਂਸਰ ਅਤੇ ਰਿਮੋਟ ਵਾਲੇ 80 ਪਰਦੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। 64 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੇ 16 ਟੀਵੀ ਅਤੇ 10-12 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਟਾਇਲਟ ਸੀਟਾਂ ਹਨ।

ਆਰਐਸਐਸ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਜ਼ੋਰ-ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਉਠਾਇਆ। ਰਣਨੀਤੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਰਐਸਐਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸੂਤਰ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ‘ਅਸੀਂ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਝੂਠੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ। ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਾਰ, ਬੰਗਲਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਲੈਣਗੇ। ਇਮਾਨਦਾਰ ਹਨ, ਜਨਤਾ ਤੋਂ ਪੁੱਛ ਕੇ ਠੇਕਾ ਖੋਲ੍ਹਣਗੇ। ਅਸੀਂ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਮਹਿਲ ਦੇ ਖਰਚੇ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ।

ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਨਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਮਹਿੰਗਾ 

ਸੱਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਚੱਲਦਿਆਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਇਕੱਲਿਆਂ ਹੀ ਚੋਣਾਂ ਲੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ। ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸੀਟ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤ ਸਕੀ, ਪਰ ਮੁਸਲਿਮ ਅਤੇ ਦਲਿਤ ਵੋਟਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ। ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਹੋਇਆ।

ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ 6% ਅਤੇ ‘ਆਪ’ ਨੂੰ 43% ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ।ਜੋ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਨਾਲੋਂ 4% ਵੱਧ ਹੈ। ਜੇਕਰ ‘ਆਪ’ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ‘ਚ ਗਠਜੋੜ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਇਹ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ‘ਆਪ’ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਅਬਾਦੀ ਵਾਲੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ‘ਆਪ’ ਦੇ ਮੁਸਲਿਮ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਸਲਿਮ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ ‘ਚ ਉਤਾਰਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਹੋਇਆ।

 ਹਨੂਮਾਨ ਚਾਲੀਸਾ ਅਤੇ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਵੀ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆਏ

ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਫੋਟੋ ਕਾਪੀ ਬਣ ਕੇ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤੇਗੀ। ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸਲ ਪਾਰਟੀ ਸਾਹਮਣੇ ਹੈ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਚਾਲੀਸਾ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਭੇਜਣ ਵਰਗੀਆਂ ਹਿੰਦੂਵਾਦੀ ਵਿਧੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਗਈਆਂ। ਜਨਤਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਲਈ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾਇਆ ਸੀ। ਜਨਤਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੋਟਾਂ ਪਾਈਆਂ, ਜੋ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਹਿੰਦੂ ਨੇਤਾ ਹੈ।