ਬੈਰੂਤ (ਕੇਸਰੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨਿਊਜ਼ ਨੈੱਟਵਰਕ): ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਪੇਜਰਾਂ (ਸੰਚਾਰ ਉਪਕਰਣਾਂ) ‘ਤੇ ਕਈ ਲੜੀਵਾਰ ਧਮਾਕੇ ਹੋਏ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਧਮਾਕੇ ‘ਚ 11 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ 8 ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ 1 ਲੜਕੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

 ਇਸ ਹਮਲੇ ‘ਚ 4 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ 400 ਦੀ ਹਾਲਤ ਗੰਭੀਰ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਵਿਚ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿਚ ਈਰਾਨ ਦਾ ਰਾਜਦੂਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਪਿੱਛੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਹੱਥ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਹਮਲੇ ਲਈ ‘ਦੁਸ਼ਮਣ’ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ‘ਤੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪੇਜਰਾਂ ਨੂੰ ਹੈਕ ਕਰਕੇ ਬਲਾਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

 ਇੱਕ ਪੇਜਰ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਡਿਵਾਈਸ ਹੈ ਜੋ ਸੁਨੇਹੇ ਭੇਜਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਸਕ੍ਰੀਨ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਕੀਪੈਡ ਦੇ ਨਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਮੈਸੇਜ ਜਾਂ ਅਲਰਟ ਜਲਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 ਧਮਾਕੇ ‘ਚ ਈਰਾਨੀ ਰਾਜਦੂਤ ਵੀ ਜ਼ਖਮੀ 

ਲੇਬਨਾਨੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਨਾਹਰਨੇਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਈਰਾਨੀ ਰਾਜਦੂਤ ਮੁਜਤਬਾ ਅਮਾਨੀ ਵੀ ਪੇਜਰ ਧਮਾਕੇ ‘ਚ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ। ਅਰਬ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਲੜੀਵਾਰ ਧਮਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ‘ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਵੀ ਲੇਬਨਾਨ ਪੇਜਰ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੋ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਵੀ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।

 ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਮੁਖੀ ਹਸਨ ਨਸਰੱਲਾ ਵੀ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਨਸਰੁੱਲਾ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ।

 ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਹਮਲੇ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ 

ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਲੇਬਰ ਪੇਜਰ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਹਮਲੇ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਕੈਰੀਨ ਜੀਨ-ਪੀਅਰੇ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਕੂਟਨੀਤਕ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

 ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪੇਜਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ

 ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਸਫੋਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੇਜ਼ਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੁਆਰਾ ਇਸਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਗਾਜ਼ਾ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਵਰਤਣ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਸਲਾਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਭਾਵੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ, ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇਤਾ ਹਸਨ ਨਸਰੱਲਾਹ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਉਪਕਰਣਾਂ ਅਤੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਏਜੰਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੈਕ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

 ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਕੀ ਹੈ? 

 ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪਾਰਟੀ। ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸ਼ੀਆ ਇਸਲਾਮੀ ਰਾਜਨੀਤਕ, ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਗਠਨ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਐਲਾਨ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਹ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਲੇਬਨਾਨ ਉੱਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਦੌਰਾਨ ਈਰਾਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1960-70 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜੜ੍ਹਾਂ ਫੜਨ ਲੱਗਾ।

 ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਹਮਾਸ ਇੱਕ ਸੁੰਨੀ ਫਲਸਤੀਨੀ ਸੰਗਠਨ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਇੱਕ ਸ਼ੀਆ ਲੇਬਨਾਨੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ ਜੋ ਇਰਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ ਹੈ, ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਸੰਗਠਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਇੱਕਮੁੱਠ ਹਨ। 2020 ਅਤੇ 2023 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਦੋਵਾਂ ਧੜਿਆਂ ਨੇ ਯੂਏਈ ਅਤੇ ਬਹਿਰੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ।

 ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ

 25 ਅਗਸਤ ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ 100 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਦੱਖਣੀ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਰਾਕੇਟ ਲਾਂਚਿੰਗ ਸਾਈਟਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ 320 ਰਾਕਟਾਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਕਤਰ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਹਾਊਸ ਅਲਜਜ਼ੀਰਾ ਮੁਤਾਬਕ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ 11 ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਫੌਜੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਡਰੋਨ ਦਾਗੇ ਸਨ।

 ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਜੇਕਰ ਜੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਕੋਈ ਕੋਨਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਾਂਗੇ। 

 ਲੇਬਨਾਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਹਸਨ ਨਸਰੁੱਲਾ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ। ਨਸਰੁੱਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਜੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਇਕ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਬਚੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਸਰੁੱਲਾ ਨੇ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਧਮਕੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

 ਨਸਰੁੱਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਜ਼ਮੀਨ, ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਹਰ ਪਾਸਿਓਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਾਂਗੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਸਾਗਰ ਵੀ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਸੀਮਾ ਦੇ ਲੜਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਸਾਡੇ ਰਾਕੇਟ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ।