ਇਹ 1989 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਵੀਪੀ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ 6 ਦਿਨ ਹੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇੱਕ ਮੁਸਲਿਮ ਨੇਤਾ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। 8 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 3:45 ਵਜੇ ਮੁਫਤੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨਾਰਥ ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।

 ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਬੇਟੀ ਰੁਬਈਆ ਸਈਦ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 800 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ‘ਚ ਆਪਣੀ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਸਪਤਾਲ ਤੋਂ ਪਰਤ ਰਹੀ ਸੀ। ਰੂਬਈਆ ਐਮਬੀਬੀਐਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ।ਹਸਪਤਾਲ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੂਬਈਆ JFK 677 ਨੰਬਰ ਵਾਲੀ ਟਰਾਂਜ਼ਿਟ ਵੈਨ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਵੈਨ ਲਾਲ ਚੌਕ ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਨੌਗਾਮ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਰੁਬਈਆ ਚੈਨਪੁਰਾ ਚੌਕ ਨੇੜੇ ਪੁੱਜਾ ਤਾਂ ਵੈਨ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਬੰਦੂਕ ਦੀ ਨੋਕ ’ਤੇ ਵੈਨ ਨੂੰ ਰੋਕ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੁਬਈਆ ਸਈਦ ਨੂੰ ਵੈਨ ਤੋਂ ਉਤਾਰ ਕੇ ਸੜਕ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਖੜ੍ਹੀ ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਮਾਰੂਤੀ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮਾਰੂਤੀ ਕਾਰ ਕਿੱਥੇ ਗਈ, ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ।

 

 2 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਯਾਨੀ ਕਿ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਜੇਕੇਐਲਐਫ ਦੇ ਜਾਵੇਦ ਮੀਰ ਨੇ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਅਖਬਾਰ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਦੀ ਧੀ ਰੁਬਈਆ ਸਈਦ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਜੇਕੇਐਲਐਫ ਨੇ ਰੁਬਈਆ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੇ ਬਦਲੇ 20 ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।

 

 ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਅਗਵਾਕਾਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਗੱਲਬਾਤ 13 ਦਸੰਬਰ ਦੀ ਦੁਪਹਿਰ ਤੱਕ ਯਾਨੀ 5 ਦਿਨ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੀ। ਆਖਰਕਾਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 5 ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ, ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਲਗਭਗ 7.30 ਵਜੇ, ਰੂਬਈਆ ਨੂੰ ਸੋਨਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਚੋਲੇ ਜਸਟਿਸ ਮੋਤੀਲਾਲ ਭੱਟ ਦੇ ਘਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ।

 

 ਰਾਤ 12 ਵਜੇ ਜਦੋਂ ਰੁਬਈਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਹਾਜ਼ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਲੀ ਪੁੱਜੀ ਤਾਂ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਭਾਵੁਕ ਹੋ ਗਏ। ਉਸ ਨੇ ਉਦੋਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘ਇਕ ਪਿਤਾ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੈਂ ਖੁਸ਼ ਹਾਂ, ਪਰ ਇਕ ਨੇਤਾ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ।’

 

 ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਿਆਸੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਮਜੋਰ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਖੁਲਾਸਾ ਹੈ। 

 ਅਨੰਤਨਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪੀਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਦਾ ਜਨਮ 1936 ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ 40 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਅਨੰਤਨਾਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬਿਜਬੇਹਰਾ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪੀਰਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ ਜੋ ਸੂਫੀ ਅਸਥਾਨਾਂਅਤੇ ਮਸਜਿਦਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਗ਼ੈਰ-ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਵੀ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਮੁਸਲਿਮ ਬ੍ਰਾਹਮਣ’ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਮੁਫਤੀ ਜੀ ਹੈ। ਮੁਹੰਮਦ ਅਨੰਤਨਾਗ ਦੇ ਬਿਜਬੇਹਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੌਲਾਨਾ ਸੀ।

 

 ਪੱਤਰਕਾਰ ਪ੍ਰਵੀਨ ਡੋਂਟੀ ‘ਦ ਕਾਰਵੇਨ’ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਈਦ ਦੇ ਦੋਸਤ ਮਕਬੂਲ ਅਹਿਮਦ ਨਦੀਮ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕੀ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮੁਫ਼ਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਆਗੂ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਬਣੇ।

 

 ਮੁੱਲਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਆਗੂ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ

 

 ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਅਤੇ ਅਰਬ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੁਫਤੀ ਅਨੰਤਨਾਗ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

 

 ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁੱਲਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਰਿਹਾ। ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਕੁਝ ਆਗੂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਨਫਰੰਸ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ। ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਨੇ 1960 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।

 

 ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਨਵੀਨਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ 2 ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਟੁੱਟ ਗਈ ਅਤੇ ਸਈਦ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ।

 

 1962 ਵਿੱਚ ਸਈਦ ਨੂੰ ਬਿਜਬੇਹਾੜਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਟਿਕਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ 26 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਇਕ ਬਣੇ ਸਨ। ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ 1967 ਵਿੱਚ ਮੁਫਤੀ ਨੇ ਇਹ ਸੀਟ ਦੁਬਾਰਾ ਜਿੱਤੀ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਜੀ.ਐਮ ਸਾਦਿਕ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਉਪ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਸਈਦ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ।

 

 ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁੱਲਾ ਸਈਦ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਸਈਦ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ, ‘ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਮਲਕੋਟ (ਮੁੱਲਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ) ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਨੇਤਾ ਬਣ ਕੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ।’

 

 

 ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਸਈਦ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਬੁਲਾਇਆ।

 

 ਸਈਦ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਪਕੜ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਈਅਦ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਿਚ ਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਉਹ ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਸਈਦ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਗ੍ਰਾਫ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉੱਪਰ ਗਿਆ।

 

 1972 ਵਿੱਚ ਉਹ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਨੇਤਾ ਬਣੇ। 1975 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਧਾਇਕ ਦਲ ਦਾ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਇਕਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਅਜੇ ਅਧੂਰੀ ਸੀ। ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁੱਲਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਾਰੂਕ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੰਭਾਲੀ। ਇੱਥੇ ਇੰਦਰਾ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਏ ਸਨ। ਰਾਜੀਵ ਅਤੇ ਫਾਰੂਕ ਵਿਚਕਾਰ ਦੋਸਤੀ ਸੀ।

 

 1986 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਨੂੰ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ। ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਹ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਫਾਰੂਕ ਅਬਦੁੱਲਾ ਲਈ ਰਾਹ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ। ਸਈਦ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਦਾ ਸੀ। 1987 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ।

 

 1989 ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਕਾਂਗਰਸ ਛੱਡ ਕੇ ਜਨਤਾ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਛੱਡ ਕੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੁਜ਼ੱਫਰਨਗਰ ਸੀਟ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ ਲੜੀ ਅਤੇ ਜਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਬਣਦਿਆਂ ਹੀ ਵੀਪੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਮੁਫਤੀ ਦੀ ਬੇਟੀ ਰੁਬਈਆ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

 

 ਕੀ ਸਈਦ ਦੀ ਧੀ ਦਾ ਅਗਵਾ ਕਰਨਾ ਸਿਆਸੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਸੀ?

 

 ਪੀਪਲਜ਼ ਪੋਲੀਟਿਕਲ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਵੱਖਵਾਦੀ ਨੇਤਾ ਹਿਲਾਲ ਵਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਦਿ ਗ੍ਰੇਟ ਡਿਸਕਲੋਜ਼ਰ, ਸੀਕ੍ਰੇਟ ਅਨਮਾਸਕਡ’ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ, ‘ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਨੇ ਵੱਖਵਾਦੀ ਯਾਸੀਨ ਮਲਿਕ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਆਪਣੀ ਹੀ ਬੇਟੀ ਦੇ ਅਗਵਾ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਰਚੀ ਸੀ। ਦਸੰਬਰ 1989 ਵਿੱਚ, ਸਈਦ ਨੇ ਜੇਕੇਐਲਐਫ ਕਮਾਂਡਰ ਮੀਆਂ ਸਰਵਰ ਦੀ ਤਤਕਾਲੀ ਡੀਜੀਪੀ ਗੁਲਾਮ ਜਿਲਾਨੀ ਪੰਡਿਤ ਦੇ ਘਰ ਇੱਕ ਗੁਪਤ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਰੁਬਈਆ ਸਈਦ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਚੀ ਗਈ ਸੀ।

 

 ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਕ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ, ਵੇਦ ਮਾਰਵਾਹ, ਜੋ ਕਿ 1989 ਵਿਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਗਾਰਡ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਸਨ, ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਅਨਸੀਵਿਲ ਵਾਰ: ਦਿ ਪੈਥੋਲੋਜੀ ਆਫ ਟੈਰਰਿਜ਼ਮ ਇਨ ਇੰਡੀਆ’ ਵਿਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ, ‘ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵੀਪੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵਣਜ ਮੰਤਰੀ ਅਰੁਣ ਨਹਿਰੂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਅਗਵਾਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਰਸਤੇ ਖੋਲ੍ਹੇ ਗਏ ਸਨ। ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਚੈਨਲ ਤੋਂ ਰੁਬਈਆ ਸਈਦ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।

 

 1989 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰਡ (ਐਨਐਸਜੀ) ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਓਪੀ ਕੌਸ਼ਿਕ ਨੇ 2012 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਟੀ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਕੌਸ਼ਿਕ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਅਗਵਾ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲਣ ਦੇ ਪੰਜ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਐਨਐਸਜੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਰੁਬਈਆ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕੌਸ਼ਿਕ ਨੇ ਸਈਦ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਬਈਆ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਸਈਦ ਗੁੱਸੇ ‘ਚ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਮੀਟਿੰਗ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।

 

 ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੰਤੋਸ਼ ਭਾਰਤੀ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਵੀਪੀ ਸਿੰਘ: ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ, ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਐਂਡ ਆਈ’ ਵਿੱਚ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਲਿਆ ਗਿਆ ਫੈਸਲਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਦੇਸ਼ ਗਿਆ ਕਿ ਵੀਪੀ ਸਿੰਘ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾ ਕੇ ਕੁਝ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 

 1996 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੇਟੀ ਮਹਿਬੂਬਾ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੀਟ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ।

 

 8 ਨਵੰਬਰ 1990 ਨੂੰ ਜਨਤਾ ਦਲ ਵਿਚ ਫੁੱਟ ਪੈ ਗਈ। ਜਨਤਾ ਦਲ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਕਾਂਗਰਸ ‘ਚ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ। ਮਹਿਬੂਬਾ ਮੁਫਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ‘ਤੇ 1996 ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ।

 

 ਮਹਿਬੂਬਾ ਮੁਫਤੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1996 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਟਿਕਟ ਉੱਤੇ ਅਨੰਤਨਾਗ ਦੀ ਬਿਜਬੇਹਰਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਉਹ ਜਿੱਤ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਿਬੂਬਾ ਨੇ 1999 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਸੰਸਦੀ ਸੀਟ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ। ਪਰ ਹਾਰ ਗਈ। ਉਸੇ ਸਾਲ, ਮਹਿਬੂਬਾ ਮੁਫਤੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਪੀਪਲਜ਼ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਯਾਨੀ 1999 ਵਿੱਚ ਪੀਡੀਪੀ ਬਣਾਈ। ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬੇਟੀ ਮਹਿਬੂਬਾ ਮੁਫਤੀ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਖੁਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣ ਗਏ।

 

 1999 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਫਾਰੂਕ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਉਮਰ ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੇ ਸਈਦ ਅਤੇ ਮਹਿਬੂਬਾ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘ਉਹ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀਰੋ ਬਣਾਉਣ ’ਤੇ ਤੁਲੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਵੰਡ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਰਤ ਗੱਲਬਾਤ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

 

 CM ਬਣਨ ਜਾ ਰਹੇ ਆਜ਼ਾਦ ਨੂੰ ਕਿਹਾ – ‘ਰੁਕੋ ਜਨਾਬ, ਕਾਹਦੀ ਕਾਹਲੀ ਹੈ?’

 

 ਮਹਿਬੂਬਾ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਵੱਖਵਾਦੀਆਂ ਵੱਲ ਦੋਸਤੀ ਦਾ ਹੱਥ ਵਧਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ‘ਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਰੋਂਦੀ ਸੀ। ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਰੁਦਾਲੀ’ ਰੱਖਿਆ।

 

 ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਹਿਬੂਬਾ ਦੀ ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਕੰਮ ਆਈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਪੀਡੀਪੀ 2002 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 16 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ। ਫਾਰੂਕ ਅਬਦੁੱਲਾ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ 28 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ, ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀਟਾਂ ਹਨ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ 20 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 44 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ।

 

 ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਆਜ਼ਾਦ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਤਾਜ ਮੋਹੀਉਦੀਨ ਨੇ ਇਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਆਈ ਤਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਗੁਲਾਮ ਨਬੀ ਆਜ਼ਾਦ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਆਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਪੀਡੀਪੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ), ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੈਂਥਰਜ਼ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਫਰੀਡਮ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਕੀਤਾ।

 

 ਗ਼ੁਲਾਮ ਨਬੀ ਆਜ਼ਾਦ ਰਾਜਪਾਲ ਕੋਲ ਆਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਮੁਫ਼ਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਨੇ ਕਿਹਾ- ‘ਰੁਕੋ ਜਨਾਬ, ਕਾਹਦੀ ਕਾਹਲੀ ਹੈ?’ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਫਤੀ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਬੁਲਾਇਆ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਆਜ਼ਾਦ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਤੋਂ ਫੋਨ ਆਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਮੁਫਤੀ ਸਈਦ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹੋਣਗੇ।

 

 2005 ਵਿੱਚ, ਸਹਿਯੋਗੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ‘ਤੇ, ਮੁਫਤੀ ਸਈਅਦ ਨੇ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਗੁਲਾਮ ਨਬੀ ਆਜ਼ਾਦ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। 

 

 ‘ਡੈਡੀਜ਼ ਗਰਲ’ ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਵਿਰਾਸਤ 

ਪੀਡੀਪੀ ਨੇ ‘ਪਾਪਾ ਦੀ ਧੀ ਪਾਰਟੀ’ ਕਹਿ ਕੇ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਇਆ ਹੈ। ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਪਿਓ-ਧੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਰਚ 2015 ਵਿੱਚ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਪੀਡੀਪੀ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਕੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।

 

 ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਮੁਫਤੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿਗੜ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਉਹ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 2-3 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਮਹਿਬੂਬਾ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀਆਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਸਨ। 2015 ਵਿੱਚ ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਦੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਮੈਂ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹਾਂ, ਮਹਿਬੂਬਾ ਕਸ਼ਮੀਰੀਆਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।’

 

 ਮੁਫਤੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਈਦ ਦੀ ਮੌਤ 7 ਜਨਵਰੀ 2016 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੀਡੀਪੀ ਨੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਮਤਭੇਦ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਗਠਜੋੜ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਜਪਾ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਜਾਰੀ ਸਨ। ਆਖਰਕਾਰ ਅਪ੍ਰੈਲ 2016 ਵਿੱਚ, ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਪੀਡੀਪੀ ਨੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ। ਇਸ ਵਾਰ ਮਹਿਬੂਬਾ ਮੁਫਤੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ‘ਤੇ ਸੀ।

 

 2017 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਹਿਬੂਬਾ ਮੁਫਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਮੁਫਤੀ ਤਸਾਦੁਕ ਨੂੰ ਵੀ ਚੋਣ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ। ਓਮਕਾਰਾ ਅਤੇ ਕਮੀਨੇ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਨੇਮੈਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਵਜੋਂ ਤਸਾਦੁਕ ਨੇ ਅਨੰਤਨਾਗ ਸੰਸਦੀ ਸੀਟ ਤੋਂ ਉਪ ਚੋਣ ਵਿਚ ਮੀਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਤਸਾਦੁਕ ਇਹ ਚੋਣ ਹਾਰ ਗਿਆ।

 

 ਇਸ ਸਮੇਂ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਮਹਿਬੂਬਾ ਮੁਫਤੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਭਾਈ ਤਸਾਦੁਕ ਨੂੰ ਐਮ.ਐਲ.ਸੀ. ਐਮਐਲਸੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਤਸਾਦੁਕ ਨੂੰ ਮਹਿਬੂਬਾ ਮੁਫਤੀ ਨੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਤਸਾਦੁਕ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦੇ ਨਾਲ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਪੀਡੀਪੀ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਰਗਰਮ ਹੈ।

 

 ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲੀ ਮਹਿਬੂਬਾ ਮੁਫਤੀ ਨੂੰ ਘਾਟੀ ‘ਚ ‘ਡੈਡੀਜ਼ ਗਰਲ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਵੀ ਮਹਿਬੂਬਾ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪਬਲਿਕ ਸੇਫਟੀ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਦਰਜ ਕੇਸ ਦੀ ਫਾਈਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਡੈਡੀਜ਼ ਗਰਲ’ ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਆਲੋਚਨਾ ਹੋਈ ਸੀ।

 

 ਮਹਿਬੂਬਾ ਨੂੰ ‘ਡੈਡੀਜ਼ ਗਰਲ’ ਕਹੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਟੀ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਇਲਤਿਜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਅਟੁੱਟ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਸਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਫਤੀ ਸਾਹਬ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ ਗੁਨਾਹ ਹੈ।