ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵਿੱਚ ਈਐਸਆਈ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਪਿਛਾਂਹ ਖਿੱਚੂ
ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਗਠਜੋੜ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਰੀਖਕਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚਾਲਾਂ ਪਿੱਛੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਗੱਠਜੋੜ ਚੀਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਵੱਖਵਾਦੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਪਤਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਕਨਵਰਜੈਂਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਜਾਂਚ,ਇੱਕ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਖੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਤਾਣੇਬਾਣੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਖੇਤਰੀ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣਾ ਹੈ।
ਪੰਨੂ ਦੀ ਸਿੱਖਸ ਫਾਰ ਜਸਟਿਸ (SFJ) ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਰਲਾਉਣ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਰਾਇਸ਼ੁਮਾਰੀ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਚੀਨ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਅਪੀਲ ਨੇ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। SFJ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਥਿਤ ਕਬਜੇ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨਾ ਉਹਨਾਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਿਰਤਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਬੁਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਨੂ ਦਾ ਹੈਂਡਸ਼ੇਕ ਚੀਨ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੰਦਰਭ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਖੇਤਰੀ ਸੰਤੁਲਨ ਲਈ ਅਣਦੇਖੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪੰਨੂ ਦੇ ਚੀਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਗਲਵਾਨ ਨਦੀ ਘਾਟੀ ‘ਤੇ ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਕਾਰ 2020 ਦੀ ਸਰਹੱਦੀ ਝੜਪ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਪੰਨੂ ਨੇ ਚੀਨ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਇਕਸਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦੇਖਿਆ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਿੱਠੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਚੀਨ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਹੈ। ਇਹ ਉਸ ਦੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਉਹ ਚੀਨੀ ਸ਼ਾਸਨ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਵਿਚ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਈਐਸਆਈ ਨਾਲ ਪੰਨੂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਸੰਚਾਰ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸਿੱਖ ਸਮਰਥਨ (ਜੋ ਸਿਰਫ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਹਨ) ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ, ਉਹਨਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਨ ਦੀ ਉਸਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੇਤਰੀ ਸਥਿਰਤਾ ਲਈ ਖਤਰਾ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਤੱਥ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕੇ-2 (ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ) ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਤਹਿਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਅੰਦਰ ਇਸ ਵੱਖਵਾਦੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ? ਕਈ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਹਿਰ ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਖਿੱਚ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਪੰਨੂੰ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਫਾਰ ਜਸਟਿਸ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਜਾਇਜ਼ਤਾ ਅਤੇ ਟੀਚਿਆਂ ‘ਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ੱਕ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਖੁਫੀਆ ਖਤਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਗੱਠਜੋੜਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਜੋ ਕਿ ਕੱਟੜਪੰਥ ਅਤੇ ਕੱਟੜਵਾਦ ਦੀਆਂ ਅੱਗਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਵੱਖਵਾਦੀ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਹੋਰ ਹਿੰਸਕ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਨੇਡਾ, ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਯੂਐਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕੇਸ ਇਸਦਾ ਸਬੂਤ ਹਨ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਈਐਸਆਈ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਖੇਤਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਖਾਤਰ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਚੀਨ-ਭਾਰਤ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਚੀਨੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਪੰਨੂ ਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਾ ਨਿਰਾਦਰ ਉਸ ਦੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਅਤੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਬਾਰੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੌੜੇ ਏਜੰਡਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਾਤ ਭੂਮੀ ਲਈ ਲੜਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਦੁਨੀਆਂ ਜਿੱਥੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਗੱਠਜੋੜ ਅਤੇ ਲੁਕਵੇਂ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ, ਇਹ ਸਾਡਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀਆਂ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰੀਏ ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਲਈ ਖੜਨ ਵਾਲੇ ਬਹਾਦੁਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੇਵਲ ਜਾਗਰੂਕਤਾ, ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਸੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੁਆਰਾ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਨੀਂਹ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਅੰਤਰਿਕਸ਼ ਸਿੰਘ
(ਖਾਲਸਾ ਵੋਕਸ ਤੋਂ ਧੰਨਵਾਦ ਸਹਿਤ)