ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ‘ਤੇ ਹਰ ਦਿਨ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਅਤੇ ਤਾਰਾਮੰਡਲਾਂ ਦਾ ਅਦਭੁਤ ਸੁਮੇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਦਿਨ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਅਤੇ ਤਾਰਾਮੰਡਲਾਂ ਦੇ ਅਦਭੁਤ ਸੁਮੇਲ ਕਾਰਨ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਯਮ-ਨਿਯਮ ਨਾਲ ਦੀਵੇ ਜਗਾਉਣ ਅਤੇ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ‘ਤੇ ਮਾਂ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਹੋਵੇਗੀ।
ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋਤਸ਼ੀ: ਜਯੋਤਿਰਵਿਦ ਆਚਾਰੀਆ ਦੇਵੇਂਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਧਨਵੰਤਰੀ ਜਯੰਤੀ ਅਤੇ ਧਨਤੇਰਸ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਕੱਤਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਦੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸ਼ਨੀ ਪ੍ਰਦੋਸ਼, ਪੂਰਵਾ ਫਾਲਗੁਨੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾ ਫਾਲਗੁਨੀ ਨਛੱਤਰ, ਬ੍ਰਹਮਾ ਅਤੇ ਅੰਦ੍ਰਾ ਯੋਗ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਰੁਦਰਾਵਤਾਰ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੀ ਜਯੰਤੀ ਹਸਤ ਨਕਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।
ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ 25 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਕੋਈ ਤਿਉਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ: ਆਚਾਰੀਆ ਦੇਵੇਂਦਰ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 25 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਹੋਵੇਗਾ। ਸੂਤਕ ਗ੍ਰਹਿਣ ਤੋਂ 12 ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਉਕਤ ਮਿਤੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਤਿਉਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਦੀਵਾ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਕੀ ਕਦੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ
ਧਨਵੰਤਰੀ ਜਯੰਤੀ ਅਤੇ ਧਨਤੇਰਸ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 22 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸ਼ਨੀ ਪ੍ਰਦੋਸ਼, ਪੂਰਵਾ ਫਾਲਗੁਨੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾ ਫਾਲਗੁਨੀ ਨਕਸ਼ਤਰ, ਬ੍ਰਹਮਾ ਅਤੇ ਅੰਦ੍ਰ ਯੋਗ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਚਾਰ ਦੀਵੇ ਜਗਾਉਣ ਨਾਲ ਅਚਨਚੇਤੀ ਮੌਤ ਦੇ ਡਰ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ, ਗਣੇਸ਼, ਕੁਬੇਰ ਅਤੇ ਇੰਦਰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ।
ਹਨੂਮੰਤ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ 23 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਮੇਖ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸ਼ਾਮ 5.22 ਤੋਂ 6.59 ਤੱਕ ਮੇਖ ਲਗਨ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਸਤ ਨਕਸ਼ਤਰ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟ ਉਤਸਵ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਚਾਲੀਸਾ, ਸੁੰਦਰਕਾਂਡ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਹੋਵੇਗੀ।
24 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਕੱਤਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਚਤੁਦਰਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਸ਼ਾਮ 5.04 ਵਜੇ ਤੱਕ ਰਹੇਗੀ। ਮੱਸਿਆ ਸ਼ਾਮ 5.05 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੋ 25 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 4.35 ਵਜੇ ਤੱਕ ਰਹੇਗੀ। ਪ੍ਰਦੋਸ਼ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮੱਸਿਆ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 24 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੁਪਹਿਰ 2.19 ਵਜੇ ਤੋਂ 3.50 ਵਜੇ ਤੱਕ ਕੁੰਭ ਰਾਸ਼ੀ ਦੀ ਸਥਿਰ ਚੜ੍ਹਾਈ ਰਹੇਗੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੀ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਦੀਵਾ ਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਮਿਲੇਗਾ।
25 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗੇਗਾ। ਸੂਤਕ ਗ੍ਰਹਿਣ ਤੋਂ 12 ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਸ਼ਾਮ 4.41 ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 5.27 ਤੱਕ ਰਹੇਗਾ। ਸੂਤਕ ਵਿੱਚ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ, ਬੁੱਢਿਆਂ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸੂਤਕ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੌਰਾਨ ਖਾਣਾ-ਪੀਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ।
ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤਰੀਕ 26 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 3.35 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਅੰਨਕੂਟ ਅਤੇ ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਗਾਂ ਦੇ ਗੋਹੇ ਦਾ ਪਹਾੜ ਬਣਾ ਕੇ ਇਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਧਨ, ਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
27 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਤਰੀਕ ਦੁਪਹਿਰ 2.12 ਵਜੇ ਤੱਕ ਰਹੇਗੀ। ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਯੋਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭਈਆ ਦੂਜ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਭੈਣ ਨੂੰ ਭਰਾ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਯਮਰਾਜ ਦੇ ਦੂਤ ਚਿੱਤਰਗੁਪਤ ਅਤੇ ਕਲਮ-ਦਾਵਤ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।