ਦੋ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਕੀਤਾ: ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੋ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੇਦਾਂਤਾ ਅਤੇ ਏਲੇਸਟ ਨੇ $ 6.7 ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਨਿਵੇਸ਼ ਨਾਲ ਇੱਕ ਡਿਸਪਲੇ ਨਿਰਮਾਣ ਪਲਾਂਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਲਿੰਕਡ ਇਨਸੈਂਟਿਵ ਸਕੀਮ, SPEL ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ, HCL, ਸਿਰਮਾ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਜ਼ ਅਤੇ ਵੇਲਾਨੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਪੈਕੇਜਿੰਗ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰੂਟੋਂਸਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਰੈਕਟੀਫਾਇਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੰਪਾਊਂਡ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 400-500 ਕਦਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ 400-500 ਕਦਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਇਕ ਕਦਮ ਵੀ ਗਲਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਧੁਕਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਜੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ, ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰੇ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਹੀ ਬਣਾ ਰਹੀਆਂ ਹੋਣ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਕੋਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਪੇਟੈਂਟ ਹਨ।
ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਸੀ.ਈ.ਓਜ਼, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ: ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਮਾਈਕ੍ਰੋਨ ਅਤੇ ਕੈਡੈਂਸ, ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਸੀ.ਈ.ਓ. ਮਾਈਕ੍ਰੋਨ ਦੇ ਸੀਈਓ ਸੰਜੇ ਮਹਿਰੋਤਰਾ ਅਤੇ ਕੈਡੈਂਸ ਦੇ ਸੀਈਓ ਅਨਿਰੁਧ ਦੇਵਗਨ ਦੇ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਮੰਡੀ ਤਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸਮਾਗਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਡਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
IIT BHU ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੇ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ.ਆਰ.ਕੇ.ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫ਼ੋਨ, ਕੰਪਿਊਟਰ, ਗੀਜ਼ਰ, ਇੰਡਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨ ਆਦਿ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਾਵਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ ਲਈ ਪਾਵਰ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸਾਲ 2030 ਤੱਕ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ‘ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ 40 ਫੀਸਦੀ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ‘ਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੰਤੋਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ, ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿਭਾਗ, IIT ਇੰਦੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ IIT ਇੰਦੌਰ ਸਮੇਤ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜ 2016-17 ਤੋਂ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ ‘ਤੇ ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਰਕੀਟ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਖੇਤਰ (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਖੇਤਰ) ਪੀਥਮਪੁਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ, ਆਈਟੀ ਅਤੇ ਫਾਰਮਾ ਇੰਡਸਟਰੀ ਹੈ। ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਤਕਨੀਕ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਿੱਪ ਦਾ ਆਕਾਰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਨਿਵੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਹ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਆਵੇਗੀ, ਸਗੋਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇਗਾ।
ਆਈਆਈਟੀ ਮੰਡੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋ. ਸਤੇਂਦਰ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਵੇਲੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 180 ਨੈਨੋਮੀਟਰ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਵੀ ਇਸਰੋ ਅਤੇ ਡੀਆਰਡੀਓ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫੋਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਾਹਨਾਂ ਤਕ 65, 45, 32, 28 ਨੈਨੋਮੀਟਰ ਤਕਨੀਕ ਵਾਲੇ ਚਿਪਸ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਲ 2025 ਤਕ ਇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਮੰਡੀ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਕੌਮੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵੀ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।