ਕੇਸਰੀ ਨਿਊਜ਼ ਨੈੱਟਵਰਕ: ਜੇਕਰ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੂਬੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਸਹੀ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਤਿਕੋਣੇ ਚੋਣ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਦੋ-ਧਰੁਵੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਹੁਣ ‘ਆਪ’ ਬਨਾਮ ਕਾਂਗਰਸ ਹੈ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਫਾਈ ਦੇ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸੱਤਾ ਹਥਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

‘ਆਪ’ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤਬਦੀਲੀ

2022 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕੁਝ ਹੋਇਆ, ਉਸਨੂੰ 2017 ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਮਝਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਵੋਟ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ। 2017 ਵਿੱਚ, ‘ਆਪ’ ਨੂੰ 117 ਸੀਟਾਂ ਵਾਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ 23.8% ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਇੱਕ ਬੇਮਿਸਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਸਾਰੀਆਂ 117 ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ‘ਆਪ’ ਪੰਜਾਬ ‘ਚ 42 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ‘ਚ ਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਬੇਮਿਸਾਲ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤਬਦੀਲੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਲਗਭਗ 18 ਫੀਸਦੀ ਤਕ ਸੁੰਗੜਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2017 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪਈਆਂ ਕੁੱਲ 25.3 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਲਗਭਗ ਅੱਧਾ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੁਹਰਾਈ ਗਈ

ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ‘ਆਪ’ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਦਾ ਸਫ਼ਾਇਆ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਵੀ ਉਹੀ ਕਹਾਣੀ ਮੁੜ ਦੁਹਰਾਈ ਹੈ। ‘ਆਪ’ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ‘ਚ ਲੈਣ ‘ਚ ਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ 2017 ਦੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ‘ਆਪ’ ਕਈ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਗਠਜੋੜ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਹਥਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਹੀ ਸੀ।

ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ‘ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ 2022 ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਰਟੀ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣੇਗੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। 2017 ਵਿੱਚ, ਕਾਂਗਰਸ 38.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਕਾਸਟਿੰਗ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਨਾਲ 117 ਵਿੱਚੋਂ 77 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਹੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਘਟ ਕੇ 23 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਮਾਂਝਾ, ਦੁਆਬ ਅਤੇ ਮਾਲਵੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ ਸੀ, ਜੋ ਇਸ ਵਾਰ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੁੰਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।

ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਨੀਤੀ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਈ

‘ਆਪ’ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਚੋਣਾਂ ‘ਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਏਜੰਟ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਚੋਣਾਂ ‘ਚ ‘ਆਪ’ ਨੇ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਦੂਜੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ‘ਆਪ’ ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਲੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਮੋੜਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ। ਨਾਲ ਹੀ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਦਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਐਲਾਨਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ‘ਆਪ’ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ। ਜਦਕਿ ਦਲਿਤ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ‘ਤੇ ਸੱਟਾ ਲਾਉਣ ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਨੀਤੀ ਫੇਲ ਹੁੰਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 32 ਫੀਸਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਨਾਲੋਂ ਨਾਤਾ ਤੋੜ ਕੇ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ 2022 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਲਿਤ ਵੋਟਰਾਂ ਵਾਲੇ ਇਸ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲੀ-ਬਸਪਾ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਆਉਣ ਦਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। 2017 ‘ਚ ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਬਸਪਾ ਦਾ ਖਾਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ‘ਚ 2.7 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਸੀ। 117 ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਬਸਪਾ ਸਿਰਫ 1.9 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਹਾਸਲ ਕਰਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ 18 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ‘ਤੇ ਸੁੰਗੜਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।